گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
تا حدود دو دهه ي قبل، در ايران خودمان «دندان طلا» چيز عجيب و غريبي نبود و اکثر ثروتمندان يک يا چند دندان طلا در دهانشان داشتند و با آن به دوستان و اطرافيان خود فخر مي‌فروختند. برق طلا در لبخند، يکي از نشانه‌هاي لبخند زيبا به حساب مي آمد.
اگر از مادربزرگ‌ها يا پدربزرگ‌ها درباره دندان طلا بپرسيد، خواهند گفت: ساختن دندان طلا يکي از هنرهاي دندان‌سازان قديمي شهرها و روستاهاي ايران بوده است.
براي ساخت روکش طلا براي دندان، معمولا حدود 24 نخود طلا با 3 نخود مس مخلوط مي‌شد. سپس اين آلياژ را با استفاده از يک سيلندر ورقه مي‌کردند و بعد دور قالب جوش مي‌دادند. معمولا براي هر دندان عادي جلوي دهان حدود 2 تا 3 گرم طلا استفاده مي‌شد. بعضي از بانوان هم سکه، انگشتر، دستبند يا گردن بندشان را نزد دندان‌سازان مي‌بردند تا برايشان دندان طلا بسازد. حتي برخي از افراد، قبل از به خاک سپردن مردگانشان، دندان‌هاي طلايش را از دهانش خارج مي‌کردند و گاهي نگهبانان قبرستان مراقب بودند که دندان‌هاي طلاي مردگان دزديده نشوند.
دندان طلا در مطب‌هاي مدرن
گرچه با گران شدن قيمت طلا، مردم اين روزها بيشتر ترجيح مي‌دهند که طلا را به جاي استفاده در دندانهايشان، به عنوان زينت به گردن و دست خود بياويزند و داشتن دندان طلا به خصوص در دندان‌هاي جلويي، امروزه جذاب نيست، ولي بد نيست بدانيد اين روزها اگر دندانپزشکي بخواهد براي يکي از آشنايانش سنگ تمام بگذارد، دندان‌هايش را با طلا روکش مي‌کند. تعجب نکنيد.
طلا يکي از آلياژهاي بسيار خوب و عالي براي روکش کردن دندان‌هاست. طلا يکي از سازگارترين فلزها با بدن انسان است و احتمال حساسيت و آلرژي به آن بسيار کم بوده و خاصيت سمي آن براي بدن بسيار کم است.
روکش طلا، استحکام بسيار خوبي دارد و به همين دليل دندانپزشکان به افرادي که توانايي پرداخت هزينه‌هاي اين نوع روکش را دارند، توصيه مي‌کنند دندانهايشان را با طلا روکش کنند.
براي روکش کردن دندان با طلا، فقط لايه نازکي از مينا و عاج دندان تراشيده مي‌شود، بنابراين نسج طبيعي دندان بيشتر حفظ مي‌شود. از طرف ديگر لبه‌هاي روکش طلا و خود آن به خوبي با دندان شما تطابق پيدا مي‌کنند و احتمال تجمع جرم و باکتري در اطراف لبه‌هاي آن کمتر خواهد بود.
تنها عيب طلا براي استفاده در دندانپزشکي، قيمت گران آن است. اگر دوست داريد از مزاياي فلز طلا استفاده کنيد، مي‌توانيد از دندانپزشک بخواهيد دندان‌هاي عقبي شما را با طلا روکش کند تا در ديد هم نباشند.
جا باز کردن طلا در دندانپزشکي
اگر از دندانپزشکان راجع به دندان طلا بپرسيد، طلا را فلز بسيار خوبي مي‌دانند.
طلا از همه فلزات ديگر چکش خوارتر است و مي‌توان آن را به آساني به شکل ورقه‌هاي فوق‌العاده نازک درآورد. همچنين به آساني به شکل مفتول در مي‌آيد، چون طلا بسيار نرم است و به آساني مي‌توان آن را با فلزات ديگر ترکيب کرد و بر استحکام آن افزود.
يکي از نکات لازم براي روکش‌هاي دندان‌هاي عقبي، استحکام آنها در زير فشارهاي جويدن است، بنابراين طلا و آلياژهاي آن جاي خودشان را در اين بخش از دندانپزشکي در کنار روکش‌هاي چيني و يا چيني- فلزي باز کرده‌اند. گرچه بيشتر افراد دو نوع روکش آخري را به دليل قيمت ارزان‌تر آنها سفارش مي‌دهند.
فقط در ايران اينطور نيست
- تاجيکستان : مردم تاجيکستان خيلي دندان طلا را دوست دارند. مي‌گويند در تاجيکستان داشتن دندان طلا، يک امتياز براي به دست آوردن شغلي مناسب محسوب مي شود. اين را براي کساني گفتيم که مي‌خواهند براي کار به تاجيکستان بروند.
- آمريکا: چندي قبل مردي در آمريکا از دوستش به خاطر دزيدن دندان طلايش به پليس شکايت کرد. آنها پس از يک مهماني به اتاق‌هاي خود رفتند و دوست اين آقا در خواب، دندان طلاي 40 دلاري او را به سرقت برد.